Αρχείο

Για πρώτη φορά στα 8 του χρόνια, μέσω μιας ξεχωριστής ενότητας προβολών, το Ethnofest αναδεικνύει εθνογραφικές παραγωγές ντοκιμαντέρ που μελετούν κοινωνικές και πολιτιστικές πρακτικές στον ελλαδικό χώρο.

Σε μια συγκυρία συνεχώς αυξανόμενης επισφάλειας και εργασιακής απορρύθμισης, η θεματική ενότητα παρουσιάζει διαφορετικούς τρόπους κινηματογραφικής προσέγγισης της εργασίας και επιχειρεί να αναστοχαστεί κριτικά πάνω στη σχέση της κινηματογραφικής διαδικασίας και των πολιτικών της αναπαράστασης. Ασχολείται με ερωτήματα όπως: πώς μπορούν οι διαδικασίες κινηματογράφησης να ρίξουν κριτικά φως στις διαφορετικές μορφές του υλικού και άυλου μόχθου; πώς μπορούν να συνεισφέρουν οι ταινίες για την εργασία στη γνώση και την κριτική των δυναμικών του σύγχρονου καπιταλισμού; Τα φιλμ της ενότητας συμπεριλαμβάνουν ζητήματα εργασίας, επισφάλειας και ανεργίας, μετανάστευσης, απλήρωτης εργασίας, εμπειρίας αναζήτησης εργασίας και εναλλακτικών μορφών παραγωγής. Συμπεριλαμβάνουν επίσης ζητήματα ανισοτήτων και αποκλεισμών μέσω της εργασίας, καθώς και την αλληλοπλοκή τους με έμφυλες, εθνοτικές και ηλικιακές σχέσεις.

Το πρόγραμμα του αφιερώματος, βασισμένο σε ανοιχτό κινηματογραφικό κάλεσμα για φιλμ με εθνογραφική ματιά, συμπεριλαμβανομένου του ντοκιμαντέρ, της συμμετοχικής παρατήρησης, του docufiction και άλλων καλλιτεχνικών μορφών κινηματογράφησης, επιχειρεί την ανάδειξη κυρίαρχων τάσεων της σύγχρονης παραγωγής φιλμ για την εργασία και την επισφάλεια. Τα φιλμ του αφιερώματος επικεντρώνονται σε συνθήκες εργασίας και εργασιακές σχέσεις σε διαφορετικούς τομείς παραγωγής, σε ευρύ γεωγραφικό φάσμα: εξαντλητική εργασία σε ένα εμπορικό κέντρο στην Ιταλία («Οι ζωές στα πολυκαταστήματα»), σε μία χωματερή ηλεκτρονικών ειδών στη Γκάνα, όπου καταλήγουν εκατομμύρια είδη από όλον τον πλανήτη («e-χωματερή»), αφηγήσεις εμπειριών από το εξωτερικό και επιθυμίες επανένωσης οικογενειών μεταναστών από την Ουκρανία («Ο δρόμος ενός μετανάστη»), εικόνες μαζικής παραγωγής στην Κίνα («Η μεγάλη λαχτάρα»), διαδικασίες συνεργατικής παραγωγής σε πτωχευμένο εργοστάσιο (ΒΙΟΜΕ) στη Θεσσαλονίκη («Επόμενος σταθμός: Ουτοπία»), ιστορίες πολιτικών εντάσεων και αντιστάσεων σε εργοστάσια στο Κάιρο, μέσα από ένα εργαστήριο υποκριτικής εργατών («Έξω στο δρόμο»). Επιμελητές της θεματικής ενότητας «Εργασία και Επισφάλεια» είναι οι ανθρωπολόγοι Δήμητρα Κόφτη (Max Planck Institute for Social Anthropology) και Mao Mollona (Goldsmiths College, University of London).

Σε μια συγκυρία συνεχώς αυξανόμενης επισφάλειας και εργασιακής απορρύθμισης, η ενότητα αυτή παρουσιάζει διαφορετικούς τρόπους κινηματογραφικής προσέγγισης της εργασίας και επιχειρεί να ασχοληθεί με ερωτήματα όπως: πώς μπορούν να συνεισφέρουν οι ταινίες για την εργασία στη γνώση των δυναμικών του σύγχρονου καπιταλισμού; Πώς μπορούν οι διαδικασίες κινηματογράφησης να ρίξουν κριτικά φως στις διαφορετικές μορφές του υλικού και άυλου μόχθου; Επιμελητές του αφιερώματος «Εργασία και Επισφάλεια» είναι οι ανθρωπολόγοι Δήμητρα Κόφτη (Max Planck Institute for Social Anthropology) και Mao Mollona (Goldsmiths College, University of London).

Επιμελητές: Αλέξης Κατσαρός (οργανισμός MedINA), Καλλιόπη Στάρα (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)

Οι προηγούμενες δεκαετίες σημαδεύτηκαν από ραγδαίες αλλαγές στην καθημερινότητα των κατοίκων αγροτικών και ορεινών περιοχών καθώς και θεμελιώδεις αλλαγές στη διαχείριση των φυσικών πόρων, με πολλαπλές συνέπειες στο περιβάλλον, τη χωροταξία και τις κοινωνικές δομές. Από τη μία πλευρά, η -συνεχιζόμενη- διαδικασία της αστικοποίησης έχει αναπόφευκτα συντελέσει στη σταδιακή εγκατάλειψη περιοχών, που φτάνει συχνά και στην ερήμωση τόσο της ενδοχώρας, ιδίως στον ορεινό χώρο, όσο και των νησιών. Από την άλλη πλευρά, το κυρίαρχο αναπτυξιακό πρότυπο της οικονομικής μεγέθυνσης έχει βασιστεί -και εν πολλοίς εξακολουθεί να βασίζεται- στην άκριτη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, δίχως ιδιαίτερη μέριμνα για την πρόληψη ή αντιμετώπιση των αναπόφευκτων περιβαλλοντικών επιπτώσεων την υποβάθμιση του τοπίου, τη διαφύλαξη της πολιτισμικής κληρονομιάς και την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής.

Απέναντί στα σύνθετα αυτά ζητήματα έχουν αναπτυχθεί εναλλακτικές προσεγγίσεις που προτάσσουν τις αξίες της αειφορίας και της ποιότητας ζωής σε ένα πολιτισμικό και φυσικό περιβάλλον “ειδυλιακό”, που φαντάζει ως αντίδοτο στα κακώς κείμενα της αστικοποίησης, δίνοντας συγχρόνως ιδιαίτερη έμφαση στη δυναμική των τοπικών κοινωνιών και σε συμμετοχικούς τρόπους διαχείρισης και διακυβέρνησης. Σε τι βαθμό, όμως, τέτοιες προσπάθειες “επιλεκτικής μετανάστευσης προς την ύπαιθρο” σε συνδυασμό με σύγχρονες ανάγκες, τη βοήθεια της τεχνολογίας και νέους τρόπους σκέψης, διάθεση, δημιουργικότητα και ενεργό δράση μπορούν να μας βοηθήσουν να χαράξουμε ένα διαφορετικό δρόμο για το μέλλον;

Το αφιέρωμα «Άνθρωπος και Περιβάλλον» υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Η προβολή των ταινιών του αφιερώματος είναι δωρεάν για το κοινό και εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε ΑμεΑ.

Επιλογή ταινιών που δημιουργήθηκαν από φοιτητές/ριες του θερινού σχολείου οπτικής εθνογραφίας (Summer School) που συνδιοργανώνεται από το Ethnofest και το Oλλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών (ΝΙΑ).