Ο δεύτερος κύκλος προβολών του προγράμματος History Projected (Προβολές της Ιστορίας) που επιμελείται η Γκέλυ Μαδεμλή, φέρνει διαφορετικούς ορισμούς της «αρχαιολογίας της κίνησης»: από τις προσφυγικές ροές και τις πολλές διαφορετικές εκδοχές της αναγκαστικής μετακίνησης ως τον βίαιο περιορισμό, τον υπερτουρισμό και τη σύγχρονη νομαδικότητα, οι ταινίες του προγράμματος ιχνηλατούν τόσο τις γεωπολιτικές όσο και τις συναισθηματικές προεκτάσεις κάθε ταξιδιού, στο κοινό παρελθόν, παρόν και μέλλον του πλανήτη.
Στο 4ο επεισόδιο, δύο ταινίες εστιάζουν στη σύγχρονη πραγματικότητα της μετανάστευσης και προτείνουν νέους τρόπους να βλέπουμε, βυθίζοντας μας σε αυτούς ακριβώς τους κενούς χώρους και χρόνους που γλιστρούν μεθοδευμένα απ’ το ανθρώπινο βλέμμα.
23.09.2025
20:30
Σοφία Ντώνα, Katarakt, 2023, Ελλάδα, 27΄
Η ταινία εστιάζει στο παραθαλάσσιο χωριό Καταρράκτης στη Χίο, το οποίο βρίσκεται 11 χλμ. από την Τουρκία, και το συνδέει την ομώνυμη οφθαλμική πάθηση. Μέσα από τον ποιητικό φακό ενός ματιού που πάσχει από καταρράκτη, το ντοκιμαντέρ επιχειρεί να συνδέσει μια σειρά από παρελθόντα γεγονότα, όπως τη σχέση του χωριού με τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη Γερμανική Κατοχή τη σημερινή πραγματικότητα της μετανάστευσης και του προσφυγικού ζητήματος. Η ταινία αξιοποιεί το λογοπαίγνιο για να μιλήσει για τη θολή όραση, τη μνήμη, τη μετανάστευση, τον στοχασμό και τα σύνορα.
21:00
Amel Alzakout, Khaled Abdulwahed, Purple Sea [Μωβ θάλασσα], 2020, Γερμανία, 67΄
Το 2015 η Amel Alzakout, καλλιτέχνις από τη Συρία, πήρε τη θαρραλέα απόφαση να περάσει στην Ευρώπη με τη βάρκα ενός διακινητή. Λίγο προτού φτάσει στις ακτές της Λέσβου, η υπερφορτωμένη βάρκα άρχισε να βυθίζεται. Ολόκληρη η ταινία αποτελείται από ιλιγγιώδη πλάνα που τραβά η Alzakout μέσα από το νερό. Σε σχεδόν αφηρημένα κοντινά πλάνα ανθρώπων που βρίσκονται στο νερό περιμένοντας να διασωθούν, μόλις που διακρίνουμε φωσφορίζοντα πορτοκαλί σωσίβια, κρεμασμένα πόδια, μικροσκοπικά παπούτσια με λευκά αθλητικά, ένα πακέτο τσιγάρων που επιπλέει, σωσίβιες λέμβους. Ακούμε σφυρίχτρες κινδύνου και κραυγές. Εντωμεταξύ ο ήλιος χτυπά ανελέητα τη Μεσόγειο. Δεν υπάρχει ορίζοντας. Ούτε πάνω ούτε κάτω. Μόνο η θάλασσα, και τα στοιχειώδη που απαιτούνται για να κρατηθεί κανείς στη ζωή. Παρακολουθούμε έναν υποβρύχιο χορό με τον θάνατο ενώ ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει. Η Alzakout είχε αρχικά σκοπό να σπουδάσει δημοσιογραφία και να γίνει πολεμική ανταποκρίτρια, μια ιδέα που αργότερα εγκατέλειψε. Όμως, όπως εξηγεί με τη στοχαστική της φωνή, καθοδηγώντας μας σε αυτή την απολύτως συναρπαστική εμπειρία, στο Purple Sea γίνεται κάτι τέτοιο – και μάλιστα με έναν εντελώς μοναδικό τρόπο.